Η ενόργανη γυμναστική ήταν από ένα από τα εννιά αθλήματα που πλαισίωσαν τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της σύγχρονης εποχής, το 1896. Για 32 χρόνια η ενόργανη στους Ολυμπιακούς αφορούσε μόνο άνδρες, από το 1928 στο Άμστερνταμ επιτράπηκε η συμμετοχή και στις γυναίκες.
Και ήταν ακριβώς μια γυναίκα, όπως γνωρίζουν και οι… πέτρες, που «έγραψε» την πιο ιστορική στιγμή του αθλήματος στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το perfect «10» της Νάντια Κομανέτσι στους ασύμμετρους ζυγούς το 1976 στο Μόντρεαλ μνημονεύεται έως και σήμερα ως η πρώτη στιγμή τελειότητας στην ενόργανη γυμναστική. Και σαν ένα πρωτότυπο βινύλιο συλλεκτικής αξίας δεν πρόκειται να ξεθωριάσει ποτέ η λάμψη του μύθου του.
Ωστόσο για να γίνει η Ρουμάνα γυμνάστρια η πρώτη χωρίς το παραμικρό ψεγάδι χρειάστηκε να… αποδοκιμαστεί η κριτική επιτροπή τέσσερα χρόνια πριν, σε μία, μάλλον ανάλογης τελειότητας, προσπάθεια. Και σαφώς πιο ριψοκίνδυνης. Το πρώτο «10» στην ιστορία του αθλήματος, συγκυριακά και στο αγώνισμα των ασύμμετρων ζυγών, θα έπρεπε να είχε αποδοθεί το 1972 στο Μόναχο. Για χάρη της μεγάλης Λευκορωσίδας Όλγα Κόρμπουτ, που εξαιτίας του παράτολμου προγράμματός της δεν έγινε το δικό της όνομα συνώνυμο του θρύλου στο άθλημα της ενόργανης: η Κομανέτσι θα ερχόταν δεύτερη.
Σε μια Ολυμπιάδα που διεξήχθη στη Δυτική Γερμανία, 11 χρόνια μετά την ανέγερση του τείχους του Βερολίνου, μια αθλήτρια από τη Σοβιετική Ένωση δεν θα μπορούσε να είναι η «ευνοούμενη» θεατών και κριτών. Ωστόσο δεν ήταν πιθανότατα αυτός ο λόγος που η 17χρονη τότε Κόρμπουτ έλαβε βαθμολογία 9,8 αντί αυτής που άξιζε: το απόλυτο 10. Άλλωστε το εκστασιασμένο από το πρόγραμμά της κοινό των 11.000 Δυτικογερμανών ζήτησαν την απονομή τελειότητας, διαισθανόμενοι ότι αυτή ήταν η πλέον κατάλληλη στιγμή σε μια διαδρομή περίπου μισού αιώνα. Ωστόσο, σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, οι κριτές τέθηκαν μπροστά στο δίλημμα αν θα επιβραβεύσουν ή θα «τιμωρήσουν» το παράτολμο σάλτο της Λευκορωσίδας.
Η Κόρμπουτ είχε δοκιμάσει για πρώτη φορά σε αγώνες κάτι ασύλληπτο. H 17χρονη φάνηκε να παίζει στα δάχτυλα τους νόμους της φυσικής, αφήνοντας άφωνο το κοινό με το ανάποδο άλμα της άνευ φόρας από το ψηλό μονόζυγο. Η Κόρμπουτ πάτησε και στάθηκε στον ψηλό ζυγό, επιχειρώντας από την υψηλότερη δυνατή θέση ένα ανάποδο σάλτο. Μετά την περιστροφή συνδέθηκε πάλι με τον ψηλό ζυγό κι έπειτα, με τη φορά που είχε, έπεσε με τους μηρούς στο χαμηλότερο μονόζυγο για να κάνει ακόμα μία οριζόντια στροφή και να πιάσει το ψηλότερο.
Ήταν κάτι πρωτοεμφανιζόμενο, ένα απίθανο χάιλαϊτ της ενόργανης και των Ολυμπιακών Αγώνων, που δεν πήρε τη θέση που του άξιζε στην ιστορία. Η αποκαλούμενη και «Munich darling» για την αποθέωση που γνώρισε στη βαυαρική πόλη, έπεφτε πάνω στο χαμηλό ζυγό λες και ήταν άψυχη κούκλα, έρμαιο της βαρύτητας. Όμως όλα ήταν υπολογισμένα.
Εκτός της άσκησης που πήρε την ονομασία «Korbut flip» ιδιαίτερα ριψοκίνδυνη ήταν και η έξοδος της γυμνάστριας από τους ζυγούς. Παράλληλα εκτέλεσε το πρόγραμμά της με ταχύτητα πρωτόγνωρη για τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Κι όμως δεν πήρε καν το χρυσό! Προς απογοήτευση των θεατών το 9,8 την έφερνε στο δεύτερο σκαλί του βάθρου. Είχε κατακτήσει ήδη το χρυσό στις ασκήσεις εδάφους και τη δοκό ισορροπίας – πήρε και τρίτο στο ομαδικό – αλλά εκείνη η απώλεια στο αγώνισμα που (θεωρούσε και η ίδια ότι) «συνάντησε» την τελειότητα, τη βρήκε με δάκρυα στα μάτια.
Το «Korbut flip» δεν γινόταν, λόγω της επικινδυνότητάς του, να επιβραβευτεί με 10 από τους κριτές. Κρίθηκε μάλιστα σκόπιμο να απαγορευτεί διά παντός, όπως κι έγινε. Η Κόρμπουτ είχε κινηθεί εκτός κανόνων, καταφεύγοντας στη δημιουργικότητα, διότι «βαριόμουν τα ίδια ξανά και ξανά», όπως δήλωσε χρόνια αργότερα. Είχε επικρίνει μάλιστα τότε την προσέγγιση των αρμοδίων, λέγοντας ότι ακόμα και με «θεωρητικά safe ασκήσεις δεν μπορεί να υπάρξει καμία εγγύηση για το ότι δεν θα τραυματιστεί κάποιος γυμναστής. «Η γυμναστική αποτελεί έκφραση και δεν ζητήθηκε ποτέ η άποψη μου για το πώς θέλω να εκφράζομαι», πρόσθεσε τότε η αθλήτρια που τέσσερα χρόνια μετά τη φαινομενική παράσταση της είδε την καθ’ όλα… νόμιμη Νάντια Κομανέτσι να της κλέβει μια για πάντα τη δόξα…
