Αναλυτικά:
“Μνήμες Αμμοχώστου, 50 χρόνια Νοσταλγίας”, είναι ο τίτλος της Πολιτιστικής εκδήλωσης της Νέας Σαλαμίνας Αμμοχώστου, που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 06 Σεπτεμβρίου 2024 στο Παττίχειο Δημοτικό Αμφιθέατρο στη Λάρνακα. Η Νέα Σαλαμίνα Αμμοχώστου με την δράση της, διατηρεί τον πόθο της επιστροφής ζωντανό.
Το σημερινό δρομολόγιο μνήμης, μας μεταφέρει με διαχρονικές φωτογραφίες, στην εντός των τειχών πόλη της Αμμόχωστου. Ακολουθεί κείμενο από τον Νεόφυτο Γεωργίου.
ΠΑΛΙΑ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ: Η παλιά πόλη της Αμμοχώστου, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους Παγκοσμίως. Αποκαλείται το διαμάντι της Ανατολικής Μεσογείου, λίκνο και χωνευτήρι πολιτισμών είναι διάσπαρτη από μεσαιωνικά μνημεία και εκκλησίες. Σύμφωνα με την παράδοση εντός της μεσαιωνικής πόλης υπήρχαν 365 εκκλησίες, όσες και οι μέρες του χρόνου. Τη συγκεκριμένη περίοδο η πόλη γνώρισε πρωτοφανή ακμή και το λιμάνι της θεωρείτο το σημαντικότερο της περιοχής.
Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης, θεωρείται ο γοτθικός καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου. Απέναντι από τον ναό του Αγίου Νικολάου βρίσκεται Βασιλικό παλάτι των Λουζινιάν, το οποίο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Τούρκων το 1571. Υπερασπιστής της οχυρωμένης πόλης ο Μαρκαντόνιος Βραγαδίνος, που σφαγιάστηκε από τους Οθωμανούς, αφού τον έγδαραν τον άλειψαν με μέλι και κρέμασαν το σώμα του στην πλατεία της Πόλης. Στη ενταφιάστηκε σε βράχο, έξω από την πόλη, όπου σήμερα βρίσκεται η νέα εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Εξορινού, στην ενορία Άη Γιωρκούδη Αμμοχώστου.
Δίπλα από τον Άγιο Νικολάο, βρίσκεται κτισμένος ο ναός των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Μισοερειπομένες ορθόδοξες και λατινικές εκκλησίες υπάρχουν σε κάθε στενό και δρόμο της παλιάς πόλης. Εκεί είναι και η γνωστή σε όλους πλέον εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Εξορινού. Η πόλη είναι περιτριγυρισμένη από τα ισχυρά ενετικά τείχη, τα οποία θεωρούνται μέχρι και σήμερα επίτευγμα αρχιτεκτονικής κατασκευής. Ο πιο γνωστός προμαχώνας είναι ο πύργος του Οθέλλου, ενώ η πύλη της θάλασσα κοσμείται με το φτερωτό λιοντάρι, έμβλημα της γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας.
Και γνωστό είναι σε όλους: «Όποιος έχει παράπονο να πάει να το κάμει στο λιοντάρι της Αμμοχώστου». Η Αμμόχωστος φαίνεται ότι ιδρύθηκε ευθύς μετά το 964 όταν ο Νικηφόρος Φωκάς καθάρισε την Κύπρο από τους Άραβες και τις Αραβικές επιδρομές τους. Τότε οι κάτοικοι της Κωνσταντίας μετακινήθηκαν νοτιότερα κι’ εγκαταστάθηκαν στην ερειπωμένη Αρσινόη, τη χωσμένη στην άμμο Αμμόχωστο, όπου υπήρχε λιμάνι, γιατί εκείνο της Σαλαμίνος – Κωνσταντίας είχε γίνει πια άχρηστο από τις επιδρομές και τις προσχώσεις του Πεδιαίου. Όταν οι Λουζινιανοί αγόρασαν την Κύπρο από τον Ριχάρδο, την οχύρωσαν με βαριά τείχη και πύργους και προμαχώνες και την κατέστησαν πανίσχυρη πολιτεία. Εδώ έκτισαν και τον ωραίο καθεδρικό ναό τους του Αγίου Νικολάου, που εμείς τον είπαμε Αγιά Σοφιά, και που εδώ οι Λουζινιανοί ρηγάδες της Κύπρου στέφονταν με πολλή μεγαλοπρέπεια βασιλιάδες της Ιερουσαλήμ.
Με άλλα λόγια η Αμμόχωστος ήταν η συμπρωτεύουσα, μα πολύ πιο πλούσια από την πρωτεύουσα, τη Λευκωσία.
Οι Φράγκοι ονόμασαν την Αμμόχωστο Famagusta, που είναι βέβαια παραφθορά του Ελληνικού Αμμόχωστος, αλλά με το να της κολλήσουν μπροστά το γράμμα F. Οι Λατίνοι ετυμολογούσαν το Famagusta από το Fama Augusti (φήμη του Αυγούστου) σ’ ανάμνηση δήθεν της νίκης του Αυγούστου εναντίον του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας στο Άκτιον το 31 π.Χ. ! Ένας Γάλλος, ο Nicole de Huen ετυμολόγησε το όνομα από το fama Costi δηλ. φήμη του Κώστα, πατέρα της Αγίας Αικατερίνης , και τέλος ένας ανώνυμος Άγγλος είπε ότι το Famagusta προήλθε από το ότι η θάλασσα έχει ανοικτό το στόμα της να τη ρουφήξει γιατί τη γουστάρει, δηλ. το Famagusta από το Fam και gusta.
